W rozwijającym się przemyśle i administracji państwowej w powojennej Polsce istniało duże zapotrzebowanie na obsługę wewnętrznych sieci telefonicznych dostosowanych do warunków panujących w różnorodnych zakładach pracy (huty, kopalnie, kolej, budynki administracji). Nieprzypadkowo fabrykę specjalistycznego sprzętu telekomunikacyjnego Telkom-Telos zlokalizowano w Krakowie, gdzie w pobliskiej Nowej Hucie, w ramach planu sześcioletniego (1950-1955), powstał ogromny kombinat metalurgiczny. W 1958 roku Telkom-Telos przeszedł pod nadzór Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego, w latach 60. XX wieku stał się częścią Zjednoczenia Przemysłu Elektronicznego i Teletechnicznego Unitra. Wraz z inwestycjami w latach 60. I 70., ukształtował się ostatecznie profil produkcji zakładu, w którym od tamtej pory produkowano specjalistyczne aparaty telefoniczne dla górnictwa (iskrobezpieczne), ratownictwa, kolei, marynarki handlowej i wojennej, uzupełnione o aparaty wrzutowe, telefoniczne aparaty biurowe sekretarsko-dyrektorskie, części zamienne i podzespoły. Ten specyficzny profil produkcji umożliwił przetrwanie przedsiębiorstwa po przemianach wolnorynkowych, jakie zaszły w ostatniej dekadzie XX wieku. Dzięki niemu bowiem Telkom-Telos, po pierwsze, produkował dużo urządzeń na eksport (w różnych okresach eksportowano nawet do 40% produkcji), początkowo do krajów RWPG, później również na „Zachód”, a po drugie, tanie towary z Dalekiego Wschodu nie były dla niego zagrożeniem. Telkom-Telos jest jednym z nielicznych polskich przedsiębiorstw nadal działających w branży telekomunikacyjnej.
Jedną z wymienionych wyżej gałęzi produkcji było wytwarzanie zestawów przeznaczonych dla kadry kierowniczej przedsiębiorstw. Pierwszym takim zestawem był zaprojektowany w latach 70. XX wieku zespół aparatów szeregowych ZAS. Unowocześnioną wersją ZAS-a był, prezentowany, aparat telefoniczny sekretarsko-dyrektorski TELZES1. Poza kilkoma modyfikacjami był to model tożsamy z poprzednikiem. TELZES1 zyskał jednak nową obudowę, zespół przełączników oraz diody LED zamiast żarówek. W późniejszych egzemplarzach tarczę numerową zastąpiła klawiatura. W zależności od wersji, umożliwiał podłączenie dwóch linii miejskich i trzech lub pięciu aparatów. Aparaty posiadały nowoczesne przełączniki segmentowe. Zestaw zasilany był z miejskiej linii telefonicznej, jednak wyposażony był też w dwudziestoczterowoltowy, stabilizowany zasilacz do obsługi połączeń wewnętrznych. Możliwe było również stworzenie połączenia konferencyjnego obejmującego wszystkich abonentów wewnętrznych, jak również nagrywanie rozmów poprzez podłączenie magnetofonu szpulowego.

Opracował: Szymon Czyżyk