Apple Lisa to pierwszy dostępny komercyjnie komputer osobisty z graficznym interfejsem użytkownika. Na początku lat 80. XX wieku, po sukcesie rynkowym komputera Apple II, firma Apple szukała nowych rozwiązań, pozwalających na ekspansję rynkową poza segmentem komputerów ośmiobitowych. Skupiono się na zaawansowanych rozwiązaniach przeznaczonych dla profesjonalistów. Uważa się, że inspirację do powstania lisy i pierwowzór wielu spośród zastosowanych w niej rozwiązań, stanowi wyprodukowana i przetestowana w 1973 roku przez firmę Xerox prototypowa seria komputerów Alto, które jednak nigdy nie trafiły do sprzedaży. Komputer Alto został wyposażony w graficzny system operacyjny (ang. graphical user interface, GUI), z pulpitem widocznym na ekranie monitora. Na wygodną obsługę tak pomyślanego interfejsu pozwalało zastosowanie trójklawiszowej myszy.
Prace koncepcyjne nad Lisą rozpoczęto w 1978 roku, w skład zespołu projektowego weszło ponad dziewięćdziesiąt osób, którymi kierowali Wayne Rosing, Larry Tesler, Bruce Daniels oraz – początkowo – Steve Jobs. Gotowy komputer trafił do sprzedaży w styczniu 1983 roku. Reklamowano go na łamach prasy kolorowej i w spotach telewizyjnych, w których zagrał Kevin Costner, który wówczas był na początku swojej aktorskiej kariery. Ze względu na wysoką cenę, wynoszącą niemal dziesięć tysięcy dolarów, komputer nie odniósł sukcesu rynkowego. Z tego powodu w 1986 roku jego produkcję wstrzymano.
W przypadku konstrukcji Apple, obsługa graficznego interfejsu użytkownika wymagała znacznej mocny obliczeniowej, toteż lisa została zaopatrzona w procesor Motorola 68000 oraz 1 MB pamięci operacyjnej. Produkowane wówczas komputery ośmiobitowe posiadały zazwyczaj zaledwie kilkadziesiąt kilobajtów pamięci RAM. Lisę sprzedawano w dwóch wariantach. Pierwszy był wyposażony w dwie stacje dysków 5,25 cala (pieszczotliwie nazywane „Twiggy”), umieszczone na prawo od monitora. Wchodzący w skład zestawu zewnętrzny dysk twardy stanowił wyposażenie opcjonalne. Druga wersja komputera pojawiła się w sprzedaży rok później. Była o połowę tańsza, a przy tym zmieniono niektóre jej podzespoły i wyposażono ją w pojedynczą stację dysków 3,5 cala.
Niektóre rozwiązania opracowane podczas projektowania Lisy zostały wykorzystane do stworzenia znacznie tańszego komputera Macintosh, wypuszczonego na rynek w 1984 roku.
Oficjalnie nazwa komputera była akronimem, utworzonym ze słów Locally Integrated Software Architecture (pl. Lokalnie Zintegrowana Architektura Oprogramowania). Popularna teoria głosi jednak, że komputer został nazwany na cześć córki Jobsa – ówczesnego dyrektora firmy.

Opracowanie: Marek WIęcek, Filip Wróblewski