WIADUKT KOLEJOWY

Zajezdnia św. Wawrzyńca
Historia →
Ogród doświadczeń im. Stanisława Lema
Historia →
Hangar Czyżyny
Historia →

Wiadukt nad ul. Lubicz, zaprojektowany przez architekta krakowskiego, Teodora Talowskiego, wybudowano w latach 1896-1898. Inwestycję sfinansowała austriacka kolej państwowa. Budowla ta była pierwszym w Krakowie cywilnym, dwupoziomowym skrzyżowaniem.

Do czasu wybudowania wiaduktu ul. Lubicz krzyżowała się z torami kolejowymi na jednym poziomie, co powodowało znaczne utrudnienia w ruchu na bardzo ważnym trakcie do Mogiły.

Budowę wiaduktu powiązano z obniżeniem nawierzchni ul. Lubicz, którą ujęto w mury oporowe. Przęsło wiaduktu posiada konstrukcję metalową, wspartą na 16 kamiennych kolumnach, ustawionych w obniżeniu ul. Lubicz, w dwóch równoległych rzędach.

Mur oporowy, zbudowany z piaskowca ciężkowickiego, ma zmienną wysokość, dostosowaną do głębokości wykopu. Mur, mocno boniowany, został rozczłonkowany ryzalitami, w których przedłużeniu, nad murem, ustawiono kamienne filarki przykryte daszkami. U wejść na kamienne schody obok wiaduktu ustawiono kamienne kolumny, które w wyższej partii stanowiły pierwotnie podpory uchwytów lamp gazowych, zaprojektowanych także przez Talowskiego, niestety, niezachowanych do dzisiaj.

Po obu stronach wykonano kamienne schody: po stronie południowej dwubiegowe, łamane, a po stronie północnej, od strony dworca kolejowego, jednobiegowe, proste z podestem oraz, także od strony północnej, w dwóch miejscach wąskie schody prowadzące do osiedla kolejowego.

Kutą metalową ornamentykę wiaduktu i muru oporowego wykonała krakowska firma Józefa Góreckiego – ta sama, która wykonała m.in. krzyż na Giewont i bramę do klasztoru na Skałce. Na balustradzie wiaduktu widniały pierwotnie monogramy cesarza Franciszka Józefa (1830 – 1916), otwarcie wiaduktu zbiegło się bowiem z 50 – tą rocznicą objęcia tronu przez tego władcę.


Szerzej:

Podkop na ulicy Lubicz w Krakowie, „Czasopismo Towarzystwa Technicznego Krakowskiego” 1898/12

J. Jurczak, P. Krakowski, Karta ewidencyjna zabytku: wiadukt i podkop Talowskiego, materiały Służby Ochrony Zabytków w Krakowie