Znajdujący się przy ul. Lubicz dworzec kolejowy w Krakowie został wybudowany w latach 1844 – 1847 według projektu wrocławskiego architekta Petera Rosenbauma i przez współczesnych uważany był za jeden z najpiękniejszych i najnowocześniejszych dworców monarchii austriackiej. Składał się z kilku elementów: budynku dworca, zaplecza, infrastruktury technicznej i kolonii kolejarskiej, czyli osiedla dla pracowników kolei.

Budowa stacji związana była z uruchomieniem Krakowsko – Górnośląskiej Kolei Żelaznej, będącej pierwszą w Krakowie linią kolejową, budowaną przez Towarzystwo Akcyjne Drogi Żelaznej Krakowsko – Górnośląskiej, a koncesję na budowę linii przyznał Senat Wolnego Miasta Krakowa. Spółkę założyli wrocławscy przedsiębiorcy, będący obywatelami Prus, jednak po otrzymaniu koncesji na budowę siedzibą spółki był Kraków. W jej zarządzie zasiadało czterech obywateli Krakowa, aż do czasów likwidacji Wolnego Miasta w 1846 roku.

Dworzec zbudowano w taki sposób, aby wszystkie funkcje związane z odprawą pasażerów były skupione w jednym gmachu, co stanowiło wówczas nowy trend w rozwiązaniach funkcjonalnych tego typu obiektów.

Budynek, wybudowany w zupełnie już zatartym w wyniku wielokrotnych przebudów, stylu neorenesansowym, zaaranżowano na wzór pałacu. Zbudowano przy nim pierwszą w monarchii austriackiej halę na żelaznych wiązaniach, krytą szkłem. Skład pociągu, z dymiącą lokomotywą, wyjeżdżał i wjeżdżał do hali przez arkadową ceglaną bramę, stanowiącą środkową część elewacji.

Pierwszy pociąg, ciągnięty przez parowóz o nazwie „Kraków”, wyjechał z krakowskiego dworca na trasę do Mysłowic trzynastego października 1847 r. Srebrną miniaturę parowozu można dziś oglądać nieopodal dworca, na ekspozycji Bractwa Kurkowego w Celestacie. Podarował ją Bractwu w 1852 r. J. Schreder – dyrektor kolei, który wystrzelał godność króla kurkowego.

Krakowski dworzec był najpierw stacją końcową. Stacją przelotową stał się dopiero w momencie wybudowania połączenia na wschód od Krakowa w kierunku lwowskim, co nastąpiło w roku 1855.

Szerzej:
W. Komorowski, Pierwszy krakowski dworzec kolejowy (w sto pięćdziesiątą rocznicę budowy), „Rocznik Krakowski”, T.LX, R.:1994
W. Komorowski, Stacja kolejowa Kraków Główny Osobowy, „Rocznik Krakowski”, T. LXIII, R.: 1997