Jedyną pozostałością po Moście Podgórskim są znajdujące się po obu stronach Wisły murowane przyczółki. Opiera się na nich kładka pieszo-rowerowa im. ojca Bernatka, którą wybudowano w latach 2009-2010. Pozostałości po moście stanowią jeden z obiektów na trasie Krakowskiego Szlaku Techniki.

Most Podgórski wybudowano u wylotu ul. Mostowej od strony Krakowa i ulic Brodzińskiego i Józefińskiej od strony Podgórza, nieopodal istniejącego w latach 1802 – 1813 Mostu Karola. Nowy most, zaprojektowany przez inżyniera budownictwa, Tomasza Kutscherę, wybudowano w latach 1844 – 1850 i był to pierwszy w Krakowie i Podgórzu most na Wiśle o stałych, murowanych filarach postawionych w nurcie rzeki.

Inicjatorem budowy mostu był senat Wolnego Miasta Krakowa, jednak na budowę silnie nalegali Austriacy, gdyż granica pomiędzy Austrią i Wolnym Miastem biegła Wisłą i Austriacy byli żywo zainteresowani połączeniem drogowym m.in. Podgórza z Krakowem, a zwłaszcza z planowanym dworcem kolejowym.

W porozumieniu z administracją austriacką powołano komisję, mającą opracować i przygotować budowę nowego mostu. W skład komisji weszli inspektor dróg i mostów Teofil Żebrawski, Ludwik Hoffman, prof. Franciszek Sapalski, komisarz drogowy Binczewski i Tomasz Kutschera – inżynier budownictwa, wówczas adiunkt w rządowej Dyrekcji Budownictwa w Galicji, który reprezentował w rozmowach stronę austriacką. Zaprojektowanie mostu powierzono ostatecznie właśnie T. Kutscherze.

Most posiadał pięć drewnianych przęseł wykonanych z giętego drewna modrzewiowego, obitych po bokach ołowianą blachą i pokrytych żywicą. Każdy z siedmiu łuków drewnianej konstrukcji mostu składał się z pięciu giętych belek, a skrajne łuki były oszalowane od zewnątrz deskami modrzewiowymi. W nurcie rzeki postawiono cztery kamienne filary.

Kamień ciosowy do budowy pozyskano z Dobczyc, a drzewo modrzewiowe sprowadzono m.in. z okolic Sandomierza. Przy obróbce kamienia pracowali najpierw więźniowie, a potem śląscy kamieniarze i cieśle. Przy pracach budowlanych używano specjalnie w tym celu sprowadzonej z Gliwic maszyny parowej z pompą.

Filary i przyczółki kamienne wsparte były na drewnianych rusztach fundamentowych.

Most oddano do użytku w 1850 roku i oficjalnie nazwano imieniem cesarza Franciszka Józefa I (1830 – 1916), potocznie jednak krakowianie nazywali go „podgórskim”. Długość konstrukcji wynosiła 145 m, a szerokość 6,8 m. Aby wybudować drogi dojazdowe do mostu, zdecydowano się wytyczyć nową ulicę, nazwaną później Mostową, poprowadzoną przez ogród O.O. Bonifratrów. Trakt ten na niemal 80 lat, do czasu rozbiórki Mostu Podgórskiego, stał się jednym z najważniejszych traktów komunikacyjnych Krakowa.

Most służył nie tylko przeprawom ludzi i towarów przez Wisłę. W 1864 r. mostem poprowadzono do Podgórza instalację gazową z niedalekiej Gazowni przy ul. Gazowej, a od 1882 r. przy moście rozpoczynał swój bieg pierwszy tramwaj, którego trasa prowadziła przez Rynek do dworca kolejowego.

Most zamknięto w 1925 r. z uwagi na planowaną budowę nowego mostu, czyli mostu Piłsudskiego. Rozebrano wtedy dotychczasowe przęsła mostu, a na filarach i przyczółkach zamontowano prowizoryczne przęsła kratowe z drewna, o trójkątnym układzie wiązań. Prace wykonał inż. J. Francos. Na początku lutego 1926 r. most ponownie oddano do użytku, ale tylko na czas przejściowy. Za przejście i przejazd mostem pobierano opłaty, aby w ten sposób pozyskać nieco środków na budowę Mostu Piłsudskiego. Rozbiórkę mostu zasadniczo zakończono w 1936 r., kiedy rozebrano przęsła, ale filary usunięto dopiero w połowie lat 50. XX wieku. Do dnia dzisiejszego zachowały się kamienne przyczółki ujęte w górny mur bulwarów wiślanych.


Szerzej:

J. Purchla, Krakowskie mosty wiślane i ich znaczenie dla rozwoju przestrzennego miasta w XIX i XX w., „Teka Komisji Urbanistyki i Architektury O/PAN w Krakowie”, T.XV, R.:1981

M. Rożek, Mosty Krakowa, Kraków 2002

R. Ingarden, Ochrona Krakowa przed powodzią Wisły. Odczyt wygłoszony w streszczeniu na ogólnem zebraniu VI-ego zjazdu Techników Polskich w Krakowie 14.09.1912, odbitka z Pamiętnika VI Zjazdu Techników Polskich, Kraków 1916

W. Brzoskwinia, B. Krzaczyńska, Mosty wiślane /w:/ Mosty Krakowa do 1945 r. Katalog wystawy Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie, Kraków 2002