MOST PIŁSUDSKIEGO

Zajezdnia św. Wawrzyńca
Historia →
Ogród doświadczeń im. Stanisława Lema
Historia →
Hangar Czyżyny
Historia →

Most wybudowano na przedłużeniu ulic Krakowskiej i Legionów, w miejscu planowanym pod budowę mostu jeszcze na początku XX w. Miał on zastąpić położony nieco dalej w dole rzeki Most Podgórski. Prace budowlane, którymi kierował prof. Andrzej Pszenicki, rozpoczęto w czerwcu 1926 roku, a otwarcie mostu nastąpiło 19 stycznia 1933 roku.

Most zaprojektowano w biurze projektowym Wydziału Budowy Mostów Ministerstwa Robót Publicznych w Warszawie. Nad projektem pracował zespół inżynierów, w którego skład wchodzili Aleksander Witkowski, Tadeusz Zagner, Michał Zalewski i kierujący pracami prof. Andrzej Pszenicki, absolwent petersburskich uczelni – Wydziału Matematycznego Uniwersytetu w Petersburgu i Instytutu Inżynierów Komunikacji. Zaprojektował on m.in. Most Pałacowy w Petersburgu i kierował budową oraz przebudową wielu mostów w Rosji. Był on także rektorem Politechniki Warszawskiej.

Betonowe przyczółki, posadowione na fundamentach, obłożono wykładziną dolomitową. Dwa betonowe filary mostu od strony dopływu wody wyłożono okładziną granitową, a od strony odpływu – dolomitową. Żelazna kratownicowa konstrukcja mostu wykonana została w krakowskich zakładach Zjednoczone Fabryki Maszyn, Kotłów i Wagonów L. Zieleniewski i Fitzner – Gamper, a jej montaż, ukończony w styczniu 1931 r., wykonała również firma Zieleniewskich.

Jezdnię o szerokości 10 m wyłożono brukiem z kostki bazaltowej. Po obu stronach jezdni, za dźwigarami, wykonano chodniki dla pieszych o szerokości 3 m każdy, które wyłożono asfaltem wykonanym i położonym przez firmę Limbit – Polmin, będącą wtedy jednym z głównych producentów asfaltu w Polsce. Metalowe balustrady wykonano w Hucie Pokój w Rudzie Śląskiej. Most ma długość 146 m, a silnie wygięte ku górze przęsło środkowe liczy 72 m długości.

W związku z koniecznością budowy dróg dojazdowych wyburzono część obiektów po obu stronach Wisły, m.in. halę targową w Podgórzu. Do stycznia 1932 r., kiedy to most oddano do użytku, wykonano jedynie boczne dojazdy do mostu po obu jego stronach, a dwa lata trwała jeszcze budowa dojazdów na osi mostu i ulic Krakowskiej oraz Legionów.

Most otwarto 19 stycznia 1933 r. i już wtedy nazwano go Mostem im. Józefa Piłsudskiego. Budowa samego mostu oraz dojazdów kosztowała miasto i rząd 5 mln zł. Za korzystanie z mostu pobierano opłaty od samochodów i furmanek, a także od pieszych.

Most zaminowany został przez wojska niemieckie i częściowo uszkodzony w styczniu 1945 r., lecz w 1948 r. odbudowano go w pierwotnej formie. Do tego czasu wykorzystywano prowizoryczną drewnianą przeprawę zbudowaną dla czołgów na dolnych bulwarach przez saperów Armii Czerwonej.


Szerzej:

W. Brzoskwinia, B. Krzaczyńska, Mosty wiślane /w:/ Mosty Krakowa do 1945 r. Katalog wystawy Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie, Kraków 2002