Lodownia pokojowa (nazywana też szafą chłodniczą) to poprzedniczka obecnie używanych lodówek, która działała bez użycia prądu. Jako czynnik chłodniczy stosowano lód. Urządzenie służyło do przechowywania żywności o krótkim terminie przydatności do spożycia w obniżonej temperaturze.
Pierwsze lodówki skonstruowano prawdopodobnie już w XVIII wieku. W Polsce lodownie pojawiły się w drugiej połowie wieku XIX. Lodówki tego typu początkowo były bardzo drogie – w okresie międzywojennym ich wartość porównywalna była z wartością samochodu. Korzystanie z takich urządzeń było kosztowne i dość uciążliwe, ponieważ wymagało stałego dostępu do lodu. W ciągu doby potrzeba było od ośmiu do piętnastu kilogramów, aby w lodówce zachować świeżą żywność. Zimą lód wycinano z rzek lub jezior, gromadząc go na miesiące letnie w specjalnie do tego przygotowanych budynkach zwanych lodowniami.
W prezentowanej szafie chłodniczej zastosowanie znalazło zjawisko fizyczne związane z pochłanianiem ciepła – zamontowany w urządzeniu prosty system odwadniający, chłodził wnętrze lodówki. Bryłę lodu umieszczano w górnej części lodówki, w zamontowanym tam na stałe, specjalnie izolowanym blachą cynkową obszernym pojemniku. W ten sposób podtrzymywano stały ruch powietrza, które ochładzane u góry stając się cięższe, opadało, a ogrzane na dole urządzenia, unosiło się do góry.
Pojemnik na lód wykonany z blachy cynkowej posiada nachylone dno o falowanej powierzchni, co ułatwiało spływanie wody z topniejącego lodu. Dalej woda odprowadzana była dwoma, zamontowanymi po bokach tylnej ściany, rynienkami do pojemnika osadzonego na dnie lodówki. Wodę następnie wylewano przy pomocy kranu zamontowanego z przodu urządzenia. Niedogodnością użytkowania takiej lodówki była konieczność codziennego uzupełniania topniejącego lodu i częstego wylewania zebranej wody.
W celu utrzymania niskiej temperatury w środku urządzenia, lodówkę zbudowano z grubego kilkucentymetrowego drewna. Wnętrze lodówki obito blachą ocynkowaną. Przestrzeń między drewnem a blachą wypełniono materiałem izolacyjnym – najczęściej była nim słoma lub trociny. Powstające na skutek roztapiania się lodu wahania temperatury, zazwyczaj od 8 do 11°C, zmniejszono zastosowaniem izolacji wokół drzwi i górnej klapy. Nad drzwiami lodówki zamontowano wywietrznik umożliwiający cyrkulację powietrza.
Jak wynika z tabliczki zamieszczonej na urządzeniu, prezentowany obiekt nabyto w sklepie lub zakładzie rzemieślniczym Romana Sienkiewicza w Krakowie, który mieścił się przy ulicy Brackiej 2.
Lodówki na lód używane były w Polsce jeszcze w latach 70. XX wieku w rejonach, do których nie doprowadzono prądu.

Bibliografia:
G. Miliszkiewicz, Problematyka wyposażenia dworów ziemiańskich na tle obrazu produkcji artykułów gospodarstwa domowego w II Rzeczpospolitej, Lublin 2012, str. 108-110, dostępny w Bibliotece Multimedialnej Teatrnn.pl, https://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/publication/93845/edition/88493/content, dostęp 29.05.2021.
J. Brzozowska-Romanowa, Sposoby chłodzenia produktów w gospodarstwie domowem, „Pani domu” 1935 , nr 5, str. 109-110, dostępny w Świętokrzyskiej Bibliotece Cyfrowej
http://sbc.wbp.kielce.pl/dlibra/publication/32950/edition/32456/content?ref=desc, dostęp 01.06.2021.