Lampowy, specjalny magnetofon płytowy MAG-D1 (P-181) (МАГ-Д1, П-181) został zaprojektowany i wyprodukowany w moskiewskim Ogólnozwiązkowym Instytucie Nagrań Dźwiękowych (Всесоюзный научно-исследовательский институт звукозаписи, ВНАИЗ) w 1957 roku. Urządzenie pomyślano jako jeden z elementów wojskowego systemu łączności. Jest przeznaczone do rejestracji radiotelegraficznych sygnałów Morse’a. Model MAG-D1 należy do licznej rodziny magnetofonów MAG o specjalnym przeznaczeniu, od pozostałych modeli różni się zastosowaniem płyty ferromagnetycznej w miejsce szpuli z taśmą magnetyczną. To jedno z pierwszych urządzeń produkowanych w ZSRR, w którym zastosowano tę technologię do rejestracji radiotelegraficznych sygnałów. Zasada działania rejestratora jest oparta na zapisie magnetycznym. Zastosowany układ głowicy posiada wkładkę magnetyczną z igłą do odczytu, co pozwala na dwustronny zapis i odtwarzanie płyty. W urządzeniu użyto specjalnych płyt do nagrywania (wyglądem zbliżone do płyt gramofonowych), z rowkami bieżnika i materiałem ferromagnetycznym (tlenki żelaza i chromu) nałożonym na tarczę płyty. Kasowanie nagrań odbywało się poprzez rozmagnesowanie dysku w oddzielnym urządzeniu lub przez przesunięcie magnesu w kształcie sztabki nad powierzchnią płyty. Czas nagrywania z maksymalną prędkością wynosi około półtorej minuty do dwóch minut. Prędkość dysku podczas nagrywania i odtwarzania jest zmienna od trzydziestu pięciu do stu obrotów na minutę. Urządzenie posiada wbudowany wzmacniacz lampowy, głośnik, a także dolnoprzepustowy, wąskopasmowy filtr, który pozwala wyodrębnić nawet bardzo słaby sygnał podczas odtwarzania. Mechanizm urządzenia zamknięto w stalowej obudowie (waga całości to trzydzieści pięć kilogramów), pokrytej lakierem o teksturze młotkowej ze zdejmowaną pokrywą. Na obu bokach skrzynki znajdują się ręczne uchwyty, na dole przymocowano dwie szyny. Pokrętła na płycie czołowej panelu regulacyjnego służą do przesuwania nagrania do przodu i do tyłu, a także do regulacji poziomu głośności i barwy dźwięku. Aparat jest zasilany sieciowo prądem zmiennym. Dodatkowe wyposażenie magnetofonu stanowi skrzynka do przenoszenia płyt oraz stojak na nie. Oprócz zastosowań wojskowych, MAG-D1 był wykorzystywany w centralach telefonicznych, na dworcach kolejowych, czy lotniskach, do nagrywania i automatycznego odtwarzania komunikatów, reklam lub sygnału Morse’a z radiotelegrafu. Był używany także w biurach jako dyktafon i automatyczna sekretarka.

Opracowanie: Filip Wróblewski